ĐÁNH THỨC THẾ GIỚI GIÁC QUAN VỚI DÒNG RƯỢU MORTLACH TRỨ DANH VÙNG DUFFTOWN

Được biết đến với tên gọi “quái thú vùng Dufftown”, thương hiệu di sản Mortlach được xem là một trong những tên tuổi hàng đầu của ngành công nghiệp rượu Whisky. Không chỉ tạo tiếng vang trên thị trường với các dòng rượu mang hương vị độc đáo, Mortlach còn nổi tiếng với quy trình chưng cất 2.81 tuyệt mật vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

Nhắc đến Mortlach, hẳn nhiều người vẫn còn khá xa lạ với nhãn hiệu này, thế nhưng, trên thực tế, Mortlach được ca ngợi là nguyên liệu cốt yếu làm nên hương vị của nhiều dòng Whisky đẳng cấp, trong đó có Johnnie Walker Blue Label - loại Blended Whisky nổi tiếng bậc nhất thế giới. 

Có lẽ vì vậy mà rượu Mortlach được ví là tuyệt phẩm Single Malt Whisky của vùng Dufftown ở Scotland. Chính sự mạnh mẽ, táo bạo của dòng rượu này đã khiến những “tay chơi” sành sỏi không thể nào cưỡng lại được. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, sự trỗi dậy mãnh liệt trong hương vị của dòng rượu Mortlach lại khởi đầu từ những câu chuyện thầm kín dưới hầm chưng cất. 

Đôi nét về lịch sử thương hiệu Mortlach

Câu chuyện về lịch sử của Mortlach từ lâu đã được kể lại với nét bút của sự táo bạo. Đối với người thưởng thức, đó là sự táo bạo trong hương vị mạnh mẽ nhưng vô cùng hấp dẫn, song với những ai đã “lỡ yêu” và tìm hiểu về lịch sử của thương hiệu này, thì sự táo bạo lại đến từ nhà sáng lập huyền thoại - Alexander Cowie, cùng những chặng đường phát triển hương vị độc đáo và bí ẩn.

Mortlach là nhà máy chưng cất rượu đầu tiên ở Dufftown, Moray, Scotland, và phải hơn 40 năm sau, thị trấn này mới xuất hiện thêm một nhà máy rượu thứ hai (Glenfiddich). Mortlach chính thức được thành lập bởi James Findlater vào năm 1823, một năm sau, thương hiệu có thêm sự góp mặt của Alexander Gordon và James Macintosh. Theo đó, cả ba người cùng chia nhau quyền sở hữu thương hiệu Mortlach.

Nhà máy chưng cất rượu Mortlach ở Dufftown, Moray, Scotland. Ảnh: Internet

Những người chủ đầu tiên của Mortlach dường như không có kế hoạch dài hạn trong việc duy trì và vận hành nhà máy. Vậy nên, đến năm 1831, Mortlach đã được bán cho John Robertson với một số tiền rẻ đến phi lý - 270 bảng Anh - đây cũng là cột mốc đánh dấu sự khởi đầu của một số giao dịch mua bán giữa các chủ sở hữu, bao gồm A. & T. Gregory, John Alexander Gordon, hai anh em James và John Grant. 

Mortlach đã được bán qua nhiều đời chủ, tuy nhiên, vài người trong số đó thậm chí còn không có bất cứ ý định sản xuất một chai Whisky nào. Mortlach từng phải tạm ngừng hoạt động trong nhiều năm liền vì cơ sở vật chất của nhà máy được trưng dụng làm nhà máy bia và nhà thờ. Vài năm sau, Mortlach lại quay trở về đúng với mục đích ban đầu của nó vào thời điểm năm 1852, với các trang thiết bị hoàn toàn mới để phục vụ cho việc sản xuất loại rượu whisky với tên gọi “The Real John Gordon” - dựa trên tên của người đứng đầu thương hiệu vào thời điểm đó.

Khoảng những năm 1853 - 1854, một phần của Mortlach đã được George Cowie Senior - thị trưởng của Dufftown tiếp quản. Sau khi John Alexander Gordon qua đời năm 1867, ông trở thành chủ sở hữu duy nhất của Mortlach. Con trai của ông là George Cowie Junior đã bắt đầu làm việc tại nhà máy từ năm 1895. Hai năm sau, số lượng nồi ủ đã được mở rộng từ ba lên thành sáu nồi - lượng nồi ủ được coi là bất thường đối với bất kỳ nhà máy chưng cất rượu nào vào thời điểm đó.

Thương hiệu Mortlach đã trải qua nhiều lần sang tên đổi chủ. Ảnh: Mortlach

Năm 1897, khi các nồi nấu được đưa vào lắp đặt, chủ sở hữu đã cho xây dựng  thêm một tuyến đường sắt liên kết Mortlach với nhà ga Dufftown. Một năm sau, hệ thống đèn điện được xây dựng và hệ thống nâng thủy lực trong kho được sử dụng để nâng đỡ các thùng rượu và tải đồ. Đó là các khâu cải tiến cuối cùng của nhà máy cho đến khi Alexander Cowie quyết định bán Mortlach cho John Walker & Sons vào năm 1923 và trở thành một phần của hãng Distillers (tiền thân của Diageo) năm 1925.

Từ đó đến nay, Mortlach liên tục ra mắt các dòng rượu Whisky khác nhau và đều tạo được nhiều tiếng vang lớn trên thị trường thế giới. Đặc biệt, vào năm 2013, Diageo tiết lộ kế hoạch đầu tư trị giá 18 triệu bảng Anh để tăng gấp đôi công suất nhà máy chưng cất Mortlach và “quảng bá nó như một loại single malt độc lập”. 

Mortlach và quy trình “chưng cất 2.81”

Không chỉ được mệnh danh là “quái vật vùng Dufftown” với những tính chất đặc trưng như mạnh mẽ, táo bạo và không khoan nhượng, người ta còn ví Single Malt của Mortlach là một trong những bí ẩn lớn nhất của làng Whisky Scotch. 

Một trong những bí mật cốt yếu làm nên danh tiếng của Mortlach là quy trình “chưng cất 2.81”, hay “The Way“ được sáng tạo và tính toán cẩn thận bởi tiến sĩ Alexander Cowie. Sự ra đời của công thức đặc biệt này vào năm 1987 khiến Alexander Cowie được ví như “phù thủy” của ngành rượu Scotland, đồng thời đánh dấu bước đột phá của Mortlach và từng bước đưa thương hiệu trở thành một trong những “trụ cột” chính của thế giới Scotch.

Bí ẩn của rượu Mortlach nằm ở con số không tròn trịa - 2.81 - đây cũng là số lần chưng cất trong quá trình làm rượu Mortlach. Về cơ bản, thương hiệu nước Ý có 3 nhà máy chưng cất: một nhà chưng cất 3 lần, một nhà chưng cất 2 lần và nhà máy còn lại bốn lần. Alexander Cowie sắp xếp theo tỉ lệ trung bình rượu sẽ được chưng cất 2,81 lần nhằm tạo ra sự hài hòa, cân bằng nhưng vô cùng mạnh mẽ trong hương vị của dòng rượu Mortlach. Sự chính xác và tỉ mỉ này cũng đã làm nên tinh hoa nghệ thuật thưởng thức Whisky đẳng cấp đến tận ngày nay.

Năm 1987 đánh dấu sự đột phá của thương hiệu Mortlach khi quy trình chưng cất 2.81 được ra đời. Ảnh: Mortlach

Nghệ thuật của Mortlach khi ủ rượu là không dùng thùng rượu có tính hoạt hóa cao và tiết ít tinh dầu, mà dùng thùng ủ đã chưng cất rượu 2 lần. Khi dùng thùng rượu Sherry để ủ rượu lần đầu, nhà sản xuất lại tiếp tục dùng chiếc thùng đó để ủ mẻ rượu mới. Nhờ đó, rượu ủ xong không bị ảnh hưởng bởi hương vị do gỗ và tinh dầu tiết ra mà vẫn giữ được hương vị của mạch nha và hương hoa quả khô. 

Mortlach cũng là nhà máy chưng cất duy nhất tách rượu vang thấp thành đầu và cuối để tiếp tục chưng cất theo những cách riêng biệt, sau đó được chuyển đến một chiếc nồi nhỏ mà hãng gọi The Wee Witchie (phù thủy nhỏ) để tạo ra nồng độ cồn cao và chất rượu sánh đặc. Thứ rượu “nguyên bản” này sẽ giữ trọn vẹn mọi hương vị tuyệt vời vốn có trước khi xuất hiện trong chai Single Malt Whisky Mortlach. 

Các loại rượu Single Malt Whisky Mortlach nổi tiếng nhất

Mortlach được giới mộ điệu đánh giá là loại mạch nha đơn đặc sắc, phản ánh sự đa dạng về hương - không bay quá nhanh với vị tương đối đầy đặn, râm ran, mang đến nhiều cảm nhận và hậu vị không trôi. Sau đây là một số loại rượu Single Malt Whisky Mortlach nổi tiếng nhất của thương hiệu trứ danh vùng Dufftown.

Mortlach 12 năm tuổi - The Wee Witchie

Mortlach 12 năm là loại rượu mang đầy đủ tính chất của loại rượu Whisky hàng đầu. Mặc dù 12 năm không phải là con số quá lớn trong “đại gia đình” Mortlach, vậy nhưng, Mortlach 12 năm vẫn tự hào vì đã âm thầm chín muồi trong những thùng gỗ sồi cao cấp nhất từ châu Âu tới châu Mỹ, đồng thời góp phần đa dạng hóa các thành phần huyền thoại đã tạo nên tên tuổi Whisky Mortlach.

Đại diện 12 năm tuổi được đặt tên theo phần mang tính biểu tượng của nhà chưng cất - The Wee Witchie - điều này tượng trưng cho tính cách riêng biệt của Mortlach mà bạn sẽ không thể tìm thấy ở đâu khác. Mortlach 12 năm được phối trộn từ 2 loại thùng ủ ex-bourbon và ex-sherry. Thời gian ủ đạt ít nhất 12 năm từ quá trình chưng cất 2.81 lần. Rượu có hương trái cây đậm đà kết hợp với hương umami, hương cay nhẹ, vị chocolate pha lẫn một chút anh đào. Tổng hòa của các hương vị này sẽ mang đến cho người dùng một cảm giác nhẹ nhàng và thanh tao khi thưởng thức.

Mortlach 16 năm tuổi - Distiller’s Dram

Trong suốt 70 năm đầu kể từ khi thành lập, Mortlach là nhà sản xuất rượu bí mật nhất trong thế giới Whisky. Kể cả những thợ pha chế, nấu rượu và công nhân tại nhà máy cũng không được nếm thử. Cuối cùng vào năm 1992, Mortlach đã quyết định giải phóng “Quái thú Dufftown” khi đưa đứa con tinh thần tiếp cận một số ít cá nhân tinh hoa và cho họ cơ hội chạm môi đến các cung bậc phức tạp và cầu kỳ của nó.

Theo đó, chai rượu Single Malt Scotch Whisky lấy cảm hứng từ lần đóng chai phiên bản 16 năm đầu tiên và được lên men trong thùng gỗ sồi sherry, giúp tạo ra hương vị cay nồng và ngọt ngào thấm đều với các tầng hương vị từ đinh hương, nhục đậu khấu, berry đen và hậu vị ngọt thanh. Rượu được ủ ít nhất 16 năm từ quá trình chưng cất 2.81 lần. “Dram” có nghĩa là “một hớp”, nhưng cũng có nghĩa là “thước phim”. Cách đặt tên của Mortlach dành cho chai Whisky 16 năm tuổi này cũng đã đem đến những sự thú vị nhất định, tạo ra sự tò mò khiến bất kỳ ai cũng muốn nếm thử.

Mortlach 20 năm tuổi - Cowie’s Blue Seal

Năm 1973, Alexander Cowie vô tình phát hiện ra 12 chai Whisky bị lãng quên trong chiếc hộp gỗ bụi bặm, nhờ đó, một loại rượu đánh thức giác quan giới mộ điệu đã được ra đời. Mortlach 20 năm tuổi được đặt tên như vậy bởi những nguyên bản đầu tiên từ năm 1909 đã được xuất xưởng với tên gọi “Cowie Muff Blue Seal”. 

Mortlach đã quyết định giữ lại những nguyên tắc ban đầu đối với tất cả các sản phẩm hiện nay, từ phong cách thiết kế chai, nhãn dán cũng như nồng độ rượu luôn là 43,4%. Đại diện 20 năm tuổi này cũng được trưởng thành hầu hết trong các thùng gỗ sồi sherry châu Âu. Nếu có cơ hội thưởng thức chai rượu này, bạn sẽ bắt gặp một chất rượu mềm mại, đa hương vị nhưng lại nhẹ nhàng, thậm chí “nhu mì” và mềm mại vô cùng.

Tạm kết

Được mệnh danh là “tuyệt tác giấu kín”, Mortlach là một trong những chất vị đỉnh cao của giới whisky với hương vị độc đáo, được tạo nên từ quy trình chưng cất 2.81 tuyệt mật. Có thể nói, chính sự tinh tế và tỉ mỉ trong từng chi tiết là thứ cốt tuý tạo nên chất lượng của dòng rượu Whisky danh giá này. Mortlach xứng danh là tinh hoa của nghệ thuật thưởng thức Whisky đẳng cấp hàng đầu thế giới, với những ý tưởng đột phá được lưu truyền qua nhiều đời mà không ai lý giải được. 

Nguồn: Internet